سنڌسماءَچار
Related Articles
ڪراچي(مانيٽرنگ ڊيسڪ سنڌسماءَچار) دبئي پراپرٽي ليڪس مختلف ملڪن سميت پاڪستاني سياستدانن، سول ۽ عسڪري رٽائرڊ آفيسرن ۽ ڪاروباري شخصيتن جي دبئي اربين ڊالرز جي ملڪيتن هجڻ جو انڪشاف ڪيو آهي، دبئي ۾ پرڏيهين جون 400 ارب ڊالرز جون ملڪيتون موجود آهن، پراپرٽي ليڪس جي رپورٽ مطابق دبئي پاڪستاني ملڪيتون رکڻ ۾ ٻئي نمبر تي آهن، جن جو ڪاٿو 11 ارب ڊالرز آهي.
”دبئي پراپرٽي ليڪس“ ۾ دنيا جي ڪيترن ئي سياسي شخصيتن، سرڪاري آفيسرن ۽ رٽائرڊ سرڪاري آفيسرن جا نالا شامل آهن. فهرست ۾ سياسي شخصيتون، عالمي پابندين سان مشروط ماڻهو، مبينا مني لانڊرنگ ۽ ڏوهاري شامل آهن. لسٽ ۾ پاڪستان جي اهم سياسي اڳواڻ، جيڪي ڪيترن ئي وريهن کان عوامي عهدن سان سڌي يا اڻسڌي طرح سلهاڙيل رهيا آهن، انهن جا به نالا به سامهون آيا آهن، جن جي ملڪيتن جي ڪل ماليت 11 ارب ڊالر ٻڌائي وئي آهي. دبئي ۾ پراپرٽي خريد ڪرڻ وارن ۾ پاڪستاني ٻئي نمبر تي آهن. پراپرٽي ليڪس ۾ انڪشاف ٿيو آهي ته 17 هزار پاڪستانين دبئي ۾ 23 هزار ملڪيتون خريد ڪيون آهن.
پراپرٽي ليڪ ۾ ملوث پاڪستانين ۾ صدر آصف علي زرداري جا ٽي ٻار، ( بلاول ڀٽو زرداي، بختاور ڀٽو زرداري ۽ آصفه ڀٽو زرداري) اڳوڻي وزير اعظم ۽ ن ليگ جي قائد ميان نواز شريف جو پٽ حسين نواز شريف به انهن ملڪيتن جي مالڪن ۾ شامل آهي.
سال 2014 ۾ صدر آصف علي زرداري کي پرڏيهي ملڪيت تحفي ۾ ڏني وئي هئي، جڏهن هن 2018 ۾ ان جو اعلان ڪيو ته هن اها ملڪيت ڪنهن ٻئي کي تحفي ۾ ڏني هئي. 2014ع ۾ جعلي اڪائونٽس ڪيس ۾ آصف زرداري سان گڏ نامزد ٿيل بزنس ٽائيڪون عبدالغني مجيد پنهنجي دولت بيان ۾ چيو هو ته هن هڪ ڪروڙ رپين جو تحفو ڏنو هو پر جي آءِ ٽي پينٽ هائوس جي خريداري بابت ميمو هٿ ڪيو مارچ 2014ع ۾ دبئي جي پراپرٽي ليڪس مان معلوم ٿيو ته عبدالغني مجيد اها ملڪيت آصف زرداريءَ کي وڪڻي هئي جنهن اها پنهنجي ڌيءَ کي تحفي ۾ ڏني هئي.
پراپرٽي ليڪس ڊيٽا ۾ اومني گروپ جي چيف فنانشل آفيسر اسلم مسعود ۽ سندس زال کي ڪيترن ئي پراپرٽيز جا مالڪ پڻ ظاهر ڪيا ويا آهن. دي نيوز انهن مان هڪ جي قيمت معلوم ڪئي ۽ معلوم ٿيو ته اها مارچ 2013 ۾ 1.6 ملين 626 درهم يا اٽڪل 8 ڪروڙ روپين ۾ خريد ڪئي وئي هئي.
گهرو وزير محسن نقوي جي گهرواري، سنڌ جي سينئر صوبائي وزير شرجيل انعام ميمڻ ۽ سندس گهرواري جون ملڪيتون به ظاهر ٿيون آهين، تازو سنڌ مان آزاد حيثيت ۾ چونڊيل سينيٽر فيصل واوڊا، اڳوڻي وزيراعظم ۽ باني پيٽي آءِ جي گهر واري بشرا بي بي جي ويجهي دوست فرح گوگي، پي ٽي آءِ اڳواڻ ۽ ايم اين اي شير افضل مروت، سنڌ ۽ بلوچستان جا چار ڄڻا شامل آهن. اسيمبلي ۾ ايم اين ايز ۽ 6 ايم پي ايز شامل آهن.
ان لسٽ ۾ مرحوم جنرل پرويز مشرف، اڳوڻو وزيراعظم شوڪت عزيز ۽ درجن کان وڌيڪ رٽائرڊ جنرلن سان گڏ پوليس چيف، هڪ سفير ۽ سائنسدان شامل آهن، جن جي ملڪيت سڌي ريت يا سندن زالن ۽ ٻارن جي آهي اهو.
سهراب ڊنشا جي دبئي ۾ به ملڪيت آهي. هن 2015 ۾ هڪ ولا خريد ڪيو، جنهن جي قيمت 12 لک 71 هزار 888 درهم يعني اٽڪل 9 ڪروڙ 60 لک رپيا هئي.
سوالنامي مٿين سڀني ماڻهن ڏانهن موڪليا ويا (سواءِ اسلم مسعود جيڪو گذاري ويو آهي) پر ڪنهن به جواب نه ڏنو.
پراپرٽي ليڪس ۾ اهو به انڪشاف ٿيو آهي ته وفاقي گهرو وزير محسن نقوي جي گهر واري دبئي ۾ ملڪيت جي مالڪ آهي، جنهن جو محسن نقوي هن سال مارچ ۾ سينيٽ اليڪشن لاءِ جمع ڪرايل نامزدگي ڪاغذن ۾ به ذڪر ناهي ڪيو.
پراپرٽي ليڪس جي انگن اکرن موجب محسن نقوي جي گهرواري عربن رينچز ۾ پنج بيڊ رومن جو ولا آهي، جيڪو هن 600,0 درهم، يا اٽڪل 45 ملين درهم، هن ولا مان ڪرائي تي حاصل ڪيا. انگريزي اخبار دي نيوز جي رپورٽ مطبق، هي ولا آگسٽ 2017ع ۾ 43 لک 47 هزار 888 درهم يعني 32 ڪروڙ 90 لک رپين ۾ خريد ڪيو ويو هو. اهو ڳوٺ اپريل 2023 تائين سندس قبضي ۾ رهيو ۽ رڪارڊ موجب اهو 45 لک 50 هزار درهم يعني لڳ ڀڳ 34 ڪروڙ 40 لک روپين ۾ وڪرو ٿيو.
جڏهن کان 2022 تائين محسن نقوي جي زال جو نالو هڪ ڀيرو سامهون آيو، جيڪو مٿي ڄاڻايل معلومات سان لاڳاپيل آهي. پر جيڪڏهن دبئي جي زميني رڪارڊ تي نظر وجهون ته هوءَ بعد ۾ به دبئي ۾ ملڪيت جي مالڪ رهي.
ان تحقيقاتي منصوبي جي ميڊيا پارٽنر پاران موڪليل سوالن جي جواب ۾ هن واضح ڪيو ته هن دبئي ۾ هڪ ٻي پراپرٽي هن سال جنوري ۾ ان وقت خريد ڪئي هئي جڏهن محسن نقوي پنجاب جو نگران وڏو وزير هو. 2 مهينن بعد هو مارچ ۾ سينيٽ جي سيٽ لاءِ اميدوار هو ۽ هن اها ملڪيت ظاهر نه ڪئي هئي. ان بابت پڇيل سوال جي جواب ۾ محسن نقوي جي گهرواري چيو ته هن سال جي ٽيڪس اعلانن ۽ اليڪشن ڪميشن لاءِ اعلان ڪنداسين.
اقتصاديات ۽ صحافين پاران ڪيل ڊيٽا ليڪ جي تجزيي موجب، دبئي ۾ پرڏيهين جي ملڪيتن جي تعداد ۾ هندستاني پهرين نمبر تي آهن، 29,700 هندستانين وٽ دبئي ۾ 35,000 ملڪيتون آهن. ساڳئي سال ۾ انهن ملڪيتن جي ڪل قيمت 17 بلين ڊالر آهي. ٻئي نمبر تي پاڪستاني شهري آهن جيڪي ملڪيتن جا مالڪ آهن. 17 هزار پاڪستانين جون 23 هزار رهائشي ملڪيتون آهن. ملڪيتن جي مالڪن ۾ پاڪستانين کان پوءِ برطانوي ۽ سعودي شهري آهن.
پروجيڪٽ رپورٽرن صرف انهن ڪيسن ۾ مالڪن جا نالا ظاهر ڪيا آهن جيڪي عوامي مفاد جي خدمت ڪن ٿا. ھن ۾ ملڪيت جا مالڪ شامل آھن جن تي ڏوھ جو الزام آھي يا پابندين کي منهن ڏئي رھيا آھن يا جيڪي سرڪاري عملدار آھن يا انھن جا ساٿي، جن ۾ ڪرپشن جا الزام ھجن يا جن پنھنجي جائداد کي وڪرو ڪيو آھي، اھو عوام کان لڪايو ويو آھي.
“دبي ان_لاڪ”، منصوبو سال 2020 ۽ 2022 واري عرصي دوران جي معلومات تي ٻڌل آهي، ان منصوبي تحت، دبئي ۾ لکين ملڪيتن جو تفصيلي جائزو ۽ انهن جي ملڪيت يا قبضي بابت معلومات مهيا ڪئي وئي آهي. هن رپورٽ ۾ ڪمپنين جي نالي تي خريد ڪيل ملڪيتون ۽ ڪاروباري / واپاري علائقن ۾ نه آهن.
رپورٽ لاءِ حاصل ڪيل معلومات، “سينٽر فار ايڊوانسڊ ڊفينس اسٽڊيز ”(C4ADS)، واشنگٽن ڊي سي جِي هڪ غير منافع بخش تنظيم آهي؛ ان کان پوءِ نارويجي مالياتي دڪان E24 ۽ آرگنائيزڊ ڪرائم اينڊ ڪرپشن رپورٽنگ پروجيڪٽ (او سي سي آر پي) سان شيئر ڪيو ويو، جنهن 58 ملڪن ۾74ميڊيا جي صحافين سان گڏ6مهينن جي تحقيقاتي پروجيڪٽ ڏنو،ان ۾ ڪيترن ئي سزا يافته ڏوهارين، مفرور جوابدارن ۽ سياسي شخصيتن جن تازو ئي دبئي ۾ گهٽ ۾ گهٽ هڪ ملڪيت جي ملڪيت حاصل ڪئي آهي. دي نيوز ۽ ڊان پاڪستان مان پراجيڪٽ ۾ شريڪ هئا.
